از اشعار جمال اقدس ابهي در دوره هجرت به كوه هاي سليمانيه كردستان عراق
آوریل،۱۸۵۴(1271-1273 / 1854-1856
:عزیمت جمال اقدس ابهی به کوههای سلیمانیه کردستان برای دو سال
حضرت بهاءالله، تنها، حدود یک سال پس از ورود به بغداد، به سرزمین غیر مسکونی و کوهستانی کردستان مهاجرت کردند و حدود دو سال به تنهایی در آنجا زندگی کردند. ایشان وقت خود را صرف تفکر و تأمل دربارۀ اشارات و مفاهیم هدف آسمانی که به آن فرا خوانده شده بودند، نمودند. این دوره یادآور هجرت حضرت موسی به کوه سینا، ۴۰ شبانه روز حضرت مسیح در صحرا، و انزوای حضرت محمد در غار حرا است.
------------------------------------------------------------------------------------------
TB-2B
آوریل،۱۸۵۴(1271-1273 / 1854-1856
:عزیمت جمال اقدس ابهی به کوههای سلیمانیه کردستان برای دو سال
حضرت بهاءالله، تنها، حدود یک سال پس از ورود به بغداد، به سرزمین غیر مسکونی و کوهستانی کردستان مهاجرت کردند و حدود دو سال به تنهایی در آنجا زندگی کردند. ایشان وقت خود را صرف تفکر و تأمل دربارۀ اشارات و مفاهیم هدف آسمانی که به آن فرا خوانده شده بودند، نمودند. این دوره یادآور هجرت حضرت موسی به کوه سینا، ۴۰ شبانه روز حضرت مسیح در صحرا، و انزوای حضرت محمد در غار حرا است.
خلوت در کوههای کردستان
حضرت بهاءالله، تنها حدود یک سال پس از ورود به بغداد، به سرزمین غیر مسکونی و کوهستانی کردستان مهاجرت کردند و حدود دو سال به تنهایی در آنجا زندگی کردند. ایشان وقت خود را صرفِ تفکر و تامّل دربارۀ اشارات و مفاهیم هدف آسمانی که به آن فرا خوانده شده بودند، نمودند. این دوره یادآور هجرت حضرت موسی به کوه سینا، ٤٠ شبانه روز حضرت مسیح در صحرا، و انزوای حضرت محمد در غار حرا است.
عکس : منظرۀ کوهستانهای سلیمانیه که حضرت بهاءالله حدود دو سال در آنجا به سر بردند.
حضرت بهاءالله، تنها حدود یک سال پس از ورود به بغداد، به سرزمین غیر مسکونی و کوهستانی کردستان مهاجرت کردند و حدود دو سال به تنهایی در آنجا زندگی کردند. ایشان وقت خود را صرفِ تفکر و تامّل دربارۀ اشارات و مفاهیم هدف آسمانی که به آن فرا خوانده شده بودند، نمودند. این دوره یادآور هجرت حضرت موسی به کوه سینا، ٤٠ شبانه روز حضرت مسیح در صحرا، و انزوای حضرت محمد در غار حرا است.
عکس : منظرۀ کوهستانهای سلیمانیه که حضرت بهاءالله حدود دو سال در آنجا به سر بردند.
TB-2B
TB2B: 01 (Per.) lawḥ-i
TB2B: 02 (Per.) lawḥ-i
ساقی از غيب بقا
("The
Cupbearer of the Invisible Eternity")
TB2B: 03 (Per.) Sāqī āz ghayb-i baqā'
According to Ishrāq Khavarī this poem dates to the years 1270-71 or
between 4th Oct. 1853 and 13th Sept. 1855 (Ganj:12), dating to the time of
Bahā'-Allāh's residence in Sulaymaniyah (Iraqi Kurdistan).
The text of the Sāqī āz ghayb-i baqā'
is contained Ma'idih 4:209-211 (see below) and INBMC
36:455.
This text as cited from Ganj: 12
opens as follows:
ساقی از غيب بقا برقع برافكن از عذار
تا بنوشم خمر باقی از جمال ذوالجلال
آنچه در خم خانه داری نشكند صفرای عشق
زان شراب معنوی ساقی همی بحری بيار
The concluding lines
are:
گر خيال جان همی هستت بدل اينجا ميا
ور نثار جان و سر داری بياو هم بيار
رسم ره اينست گر وصل بهأ داری طلب
ور نباشی مرد اين ره دور شو زحمت ميار
Commonly referred to by means of its opening words,
Saqī
az ghayb-i baqā'
this Persian qaṣīda (ghazal)
is fifteen couplets long and is usually dated to the period of Baha'-Allah's
withdrawal in Iraqi Kurdistan (Ganj.
:12., Taherzadeh RB I:64).
In it Baha'-Allah
implores the Divine Beloved, the celestial Cupbearer, to unveil herself so that
he might quaff the "wine of eternity" (khamr-i
baqā')
from the all-beauteous Creator. He underlines the intense ardour his desire for
her mystic wine and dwells on the consuming fire of his love for her beauty (see
line lff). In response to his pleading the Divine Beloved speaks of the sublime
detachment necessary for the mystic wayfarer who aspires to enter her court or
attain true reunion (see line 7ff). The lover who seeks to become privy to the
"mysteries of love" (asrár-i `ishq) must so open his inner eye that he will
perceive the Mount of Moses (ṭūr-i
mūsa)
circumambulating the Divine Beloved and the Spirit of Jesus (rūḥ-i
`īsā)
unsettled by her love (line 10, text in Ma'idih
4:210 + INBMC
36:45). It appears that Baha'-Allah
addresses the Divine Beloved in line 13(b) as the "Messiah of the Age" (masīḥa-yi
zamān)
and, in the final couplet (15) refers to himself as the "Dervish of the World"
(darwīsh-i
jihān)
who is passionately on fire on account of the "brand of the Divine Ravisher of
Hearts".
It may be that the
Saqī
az ghayb-i baqā'
is expressive of Baha'-Allah's
own burning desire to disclose his secret messianic calling,
the revelatory potentialities of his
celestial
Logos-Self,
this being the reality of
the Heavenly Cupbearer with whom union is to be sought and about which Moses and
Jesus are enraptured. Worth noting in this respect is the fact that in
line 8(a) it is reunion with Bahā' (waṣl-i
bahā) that is to be sought.
THE TEXT OF THE SĀQĪ ĀZ GHAYB-I BAQĀ'
AS
PRINTED IN MA'IDIH ASMANI VOL. 4:209-211
ساقی از غيب بقا برقع بر افكن از عذار
تا بنوشم
خمر باقی از جمال كردگار
"
آنچه در خمخانه داری نشكند صفرای عشق
زان شراب
معنوی ساقی همی بحری بيار
"
Ma'idih 4 :
:210
تا
كه اين مستور شيدائی در آيد در خروش
تا كه اين
مخمور ربانی بر آيد زين خمار
نار عشقی
بر فروز و جمله هستیها بسوز
پس قدم
بردار و اندر كوی عشاقان گذار
تا
نگردی فانی از وصف وجود ای مرد راه
كی چشی خمر
بقا از لعل نوشين نگار
پای
نه بر فرق ملك آنگه درآ در ظل فقر
تا به بينی
ملك باقی را كنون از هر كنار
گر
خيال جان همی هستت بدل اينجا ميا
گر نثار
جان و دل داری بيا و هم بيار
رسم
ره اينست گر وصل
بها
داری طلب
گر نباشی
مرد اين ره دور شو زحمت ميار
گر
همی خواهی كه گردی واقف از اسرار عشق
چشم عبرت
برگشا بربند راه افتخار
تا
ببينی طور موسی طائف اينجا آمده
تا ببينی
روح عيسی را ز عشقش بيقرار
تا
بيابی دفتر توحيد از زلفين دوست
تا بخوانی
مصحف تجريد از خدين يار
هين بكش
خمر فرح از چشمه حيوان عشق
تا به
فيروزی سر اندازی همی در پای يار
Ma'idih 4 :
211
مردگانند در اين انجمن اندر ره دوست
ای مسيحای
زمان هان نفسی گرم برآر
تا
كه برپرند اطيار وجود از سجن تن
تا فضای لا
مكان در ظلّ صاحب اقتدار
درويش جهان
سوخت از اين شعلهء جانسوز الهی
وقت آنست
كه كنی زنده از اين نغمه زار
ا
قصيده عز ورقائيه
TB2B: 04 (Ar.) Qaṣīdih `izz varqā'iyya
("The Mighty Ode of the Dove", c. 1272/1855).
During his
residence in Sulaymaniyya (Iraqi Kurdistan)
Bahā'-Allāh, in view of the very considerable reputation for
mystic learning he had gained among resident Sufis, was invited to compose an
ode in the metre and rhyme of Ibn al-Fāriḍ's al-Qaṣīda al-ṭā'iyya
("Ode Rhyming in Tā'"), also known as the Naẓm al-sulūk ("Poem of
the Way").
Fn. = On the Egyptian mystic Ibn
al-Fāriḍ (1181-1235 AD) and his Qaṣīda see, for example, R. A. Nicholson,
Studies in Islamic Mysticism (Cambridge: CUP 1921) and A. J. Arberry
The Mystical Poems of Ibn al-Farid (London:
1952) and The Poem of the Way (London:
1952).
This led
Bahā'-Allāh to compose around 2,000 Arabic verses in an "irregular
catalectic tawīl metre" and to select 127 of them for circulation.
Fn = fn.
Bahā'-Allāh apparently considered all but 127 of the verses he
composed beyond the capacity or comprehension of his devotees; possibly because
they only thinly veiled his Bābī orientation or secret messianic claims.
Alternatively, it is worth noting that in certain circles it was not considered
proper for the qaṣīda to be excessively long (e.g. more than 175
couplets) or too short (e.g. less than 25 couplets) (see D. Forbes, Persian
Grammar, London 1920, 25).
It should be noted is point that
Bahā'-Allāh's comments on select lines and terms occurring in his
Qaṣīda al-warqa'iyya probably date from the late Baghdad or
early Edirne [Adrianople] period (1857-1866?). The text is printed in AQA
III:196f along with the Qaṣīda itself.
Translations
(1) Hippolyte Dreyfus (Fr.) in Les Oeurves(2) When lecturer in Islamic Studies at the University of Newcastle upon Tyne (1982-87; England, UK) Denis MacEoin translated the whole of the Qaṣīda into English for the BSB. See D. MacEoin, `A Provisional Translation of the Qaṣīda al-warqā'iyya' in BSB. 2:2 (198X) pp xx-xx. See BSB2 this website.(3) Juan Cole made a translation of the Ode of the Dove in 198X which is referred to in BSB(4) Dr. Brian A. Miller established the text, translated and commented upon aspects the Qaṣīda in the course of researching his doctoral thesis (UCLA. Berkeley, CA, USA): “The Lover’s Way: A Critical Comparison of the ‘Nazm al-Suluk’ by Ibn al-Farid with the ‘Qasidiyyi-Varqa’iyyih’ by Bahá’u’lláh.” Dr. Miller also delivered a paper upon this Qaṣīda at the MESA conference in 2001
Thus originated the "Mighty Dove's Ode" which has been well
characterized as a "fusion of Sufi mysticism with Bábi theological and
eschatological teachings" (Cole, `Bahá'u'lláh and the Naqshbandi Sufis',198X:9).
In the first part of the Dove's Ode
Bahā'-Allāh lauds the dazzling beauty of a celestial maiden,
his divine Beloved (lines 1-16). The female divine Beloved of the Qaṣīda
is the locus of spiritual perfections. She plays a role in the eschatological
Bābī drama and may be symbolic of
Bahā'-Allāh's own celestial self. His quest for union with her may
express his desire to announce his own secret divinity. In the opening
lines Bahā'-Allāh associates her with the realization of eschatological
events and draws on Moses-Sinai motifs in order to underline her exaltedness. It
was on account of her radiance that the
ṭūr al-baqā' ("Mount [Sinai] of Eternity") was made manifest (line
5a). The fire of her countenance and his qa da (or "love") led to the
purification of the "Logos-Soul of the Speaker" (= Moses, nafs al-kalīm);
the divine Maiden is identified with the Fire of the Sinaiatic theophany which
burned away Moses' human limitations (line 8b). In commenting on this imagery,
in line 8 of his Qaṣīda,
Bahā'-Allāh has written an interesting mystical
midrash on the (loosely) commissioning of Moses as detailed in the Qur'án:
In this
highly allegorical treatment of Moses' experience of the divine, the Israelite
Prophet becomes a type or model of the mystic wayfarer who should so strive that
their whole being becomes irradiated with the divine effulgence (tajallī).
The eternal Reality that is the interiority of Moses is the locus of divinity.
Moses' outer words and actions as detailed in the Qur'ān express his
transcendence of outer reality in the quest for mystic union.
In part II of his
Qaṣīda Bahā'-Allāh
laments his separation from the divine Beloved and pleads for mystic union (see
lines 17-36). In expressing his burning desire for this union he makes mention
of the "fire of the Friend (nār al-khalīl), the blazing furnace into
which Abraham (= "the Friend") was cast:
"Compared with my burning, the fire of the Friend is
but a torch" (line, 26b)
Part III (lines
37-61) of Bahā'-Allāh's
Qaṣīda consists
of the response of the divine Beloved to his plea for mystic union; she "rebukes
him for his presumption, stresses her exaltation, accuses him of mistaking
limited attributes for her unlimited essence and calls on him to seek martyrdom
in her path" (see Cole, art. cit., 14). In underlining her exaltedness the
divine Beloved represents herself as one the fire of whose love is more intense
than the fire-brand perceived by Moses (line 42b, see Q. 20:10, comm. in AQA
III:xxx) and the source of the radiance of Moses' snow-white hand/palm :
"[It was] from my Palm [Hand] that the Radiant Palm [Hand of Moses] was irradiated [lit. drawn near]" (line 43b).In his comments on this hemistich (see AQA III:204) Bahā'-Allāh refers to Qur'ān 20:22 (+ Q. 27:12, 28:32)
The divine Beloved
also identifies herself with the divine Being at whose glance (see Q.7:43) the
archetypal Moses swooned away and on account of whose brilliance the Sinaitic
mountains were leveled:
"At my glance the Moses of Eternity swooned away, and at
a flash from me the Sinai of the Mountains was leveled" (line 46).
Fn =
Fn. trans., MacEoin (BSB
2:2, 10). This verse is based on Qur'ān 7:143 (see AQA III:204 for the
comment of Bahā'-Allāh). The following line of the
Qaṣīda (line 47) may allude to Jesus' power of resurrection
In part IV of his Qaṣīda (lines 62-97)
Bahā'-Allāh defends himself against the divine
Beloved's charge of his unworthiness for mystic union. He represents himself as
one ready to suffer all manner of oppression and indignity for her sake and
dwells on the intense tribulations he has already endured. In so doing he
"identifies his plight with that of holy figures and prophets of the past";
"The grief of Jacob and the suffering of Joseph, the pain of Job and Abraham's fire. The regret of Adam and the separation of Jonah, and the outcry of David and the lamentation of Noah. The separation of Eve and the burning of Mary, the tribulation of Isaiah and the suffering of Zachariah.. From the sprinkling of my sadness, there befell them all what befell them, from the overflowing of my grief, there appeared every affliction." (lines 72-5). (trans. MacEoin BSB 2:2, 11[adapted]).
In these lines the
grief of Jacob is that which he experienced as a result of his separation from
Joseph (see Q. 12:84) whose own imprisonment is also alluded to (see Q.
12:33ff). Job's afflictions are referred to in Qur'ān 21:83 and elaborated upon
in various Islamic literatures (see below on the Lawḥ-i Ayyūb). Abraham's
fire is that of the furnace into which he was believed to have been cast (cf.
above on Qaṣīda line
26b). Adam was given to mourning and regret as a result of his expulsion from
Paradise.
Dhu'l-Nūn,
identified by Bahā'-Allāh as Yūnus (Jonah, Q. 37:139f; 68:48f;
cf. 10:98; 4:163; 6:86?) "went forth enraged" and heedless of God's "power over
him" according to Qur'an 21:87. David and Noah,
Bahā'-Allāh himself comments, "lamented a great
deal". The tale of Noah is well-known (frequently told in the Qur'án): as for
the matter of David and his crying out, it is clear from the Psalms (zabūr)
how much vexation he endured and to what extent he was afflicted by it."
Eve wept much, for 40
days or more according to the ḥadīth and Qisas al-anbiya'
literatures, when, on the expulsion from Paradise, she was separated from Adam.
The burning agony of the Virgin Mary resulted from her being pregnant with the
`fatherless' child Jesus (see Q.3:35;19:16f).
Isaiah's
tribulations are not mentioned in the Qur'ān though Jewish, Christian and
Islamic sources picture him, in one way or another, as an Israelite prophet who
suffered much and was martyred by being sawn in half. Shī`ī sources relate how
the Israelites persecuted Isaiah for his prophecies and rebukes. He sought
refuge by hiding in a tree but Satan held the fringes of his garment so that he
could be seen and he was cut through with a saw (EJ 9: col. 68 and Biḥār
al-anwār, 14:162); This account was handed down by Wahb ibn-Munabbih and is
rooted in Jewish sources (on which see, for example, The Martyrdom of Isaiah
[Part of the Christian apocalypse The Ascension of Isaiah] trans., in R.
H. Charles, The Apocrypha and Pseudepigrapha of the Old Testament, Vol.II
( ), p. f ; cf. EJ 9:71-2, and L. Ginsberg, Legends of the Jews, Vol. IV:277f and Vol. VI:374. n.103). By the Zechariah who suffered, the father
of John the Baptist is doubtless intended (Q. 3:38-41; 19:2-12; 21:89fcf.
3:37; 6:85). Islamic sources also record the martyrdom Zechariah the father of
Yaḥyā (= John the Baptist).
Part V (lines
98-127) of the Qaṣīda in
which the divine Beloved urges
Bahā'-Allāh to "go beyond the limited truth he has found"
and again underlines her sanctified transcendence contains a few points of
prophetological interest. The celestial female expresses her exaltedness by
claiming that the theophanic splendour of Sinai (abhā' bahā al-ṭūr) is an
inadequate expression of her divinity:
"The most glorious splendor of Sinai is to me mere rubbish"
(line 100a).
She claims that
her interior reality is the source of divine revelation; the locus confirmatory
of the "heavenly writ" (zubur al-samá'). Her "scroll"
(sahifa) is
the source of the revelation of the "radiant scrolls" (ṣuḥuf al-saná')
(see line 106). The "Sinaitic Throne" (`arsh al-ṭūr)
is too narrow a
celestial locale for the magnanimity of her being (line 111b [such may be the
sense of this line]). Sinaitic motifs are again drawn on in expressing the
elevated holiness of
Bahā'-Allāh's divine Beloved.
The prophetological motifs in
Bahā'-Allāh's
Qaṣīda are
illustrative of his considerable familiarity with qur'ánic stories of the
prophets. In commenting on part IV of this work Cole has written that the
reference to the non-qur'ánic prophet Isaiah (in line 74b) "betokens [Bahā'-Allāh's]
familiarity with the Bible" (Cole art.
cit. p. 17) though this bypasses the many extra-qur'anic Islamic sources
in which Isaiah is a not insignificant figure (see Qisas al-anbiyā'
; Majlisi, Bihar, ). Whether or not Bahā'-Allāh had access to
the Bible prior to the mid 1850's cannot be confidently asserted on the basis of
the Qaṣīda prophetology.
Other
early
poetical
writings
possibly of this period.
In addition to the writings commented on above a number of
ghazals
and other early poetical
writings of Bahā'-Allāh
are printed in pages
176-196 in vol.
4.
of Ishrāq Khāvarī's
compilation
Mā'ida-yi
asmānī .
Apart from the
Rashḥ-i `amā' (pp. 184-186) one of these writings is
known to date from the late Iraq period (c. 1862-3?), namely, the Bāz āv
Bidih Jāmī . The date of the others is uncertain though they probably belong
to the mid-late Iraq period (1855-1863).
It will be convenient until their dating is established to cite them here along
with a
few of my
20 year old notes on prophetological and related motifs contained within them.
I shall refer to these poetical writings by means of the opening words of
their first hemistich or line.
بجانان
جان همی دريافت
TB2B: 05
Bi-janān
jān
hamī
daryāft
(Persian; 19 couplets).
Text
in Ma'idih 4:176-8.
INBMC 36:
This poem has the heading :
"He is the One who crieth out
with the tongue of the enraptured
lover"
Ma`idih
4:176f
هو
النّاطق فی لسان العاشق
بجانان جان
همی دريافت ره از بوی او
مهر و مه
آميخت با هم روی او و ابروی او
بوی عطر بر
وزيد از پرچم زلفين او
مشگ و عنبر
شد معطّر در جهان از بوی او
پرده بگرفت
از جمال آمد بطرز ذوالجلال
منصعق شد
جملهء عالم ز نور روی او
هوش و
بيهوشی ز عشق روی او مدهوش شد
مست
وهشياری شده طائف همی در كوی او
Ma`idih 4:177
عاشقان
تشنه را ايندم بشارت در دهيد
كوثر باقی
شده جاری همی در جوی او
اين عجب
نيست كه عاشق به كمندش افتاده
گردن شاهان
جان اندر خم گيسوی او
موسی از
عشق رخش در طور معنی ميشتافت
عيسی جان
زنده آمد از دم دلجوی او
صدر عشاق
جهان شد خالی از صبر اين زمان
زانكه
انوار رخش شد ظاهر از مينوی او
باد غفاری
وزيد از گلشن باقی كنون
چون پديد
آمد بعالم شمه از خوی او
رسم
بدكاران شكست و دست مكاران ببست
نقش عالم
تازه شد از قوّت بازوی او
عكسی از
خال رخش در آينه وحدت فتاد
چون جمال
خويش ديد آمد بجستجوی او
يك سخن
ناگفته از سرّ خدائی در جهان
عالمی بينی
تو پرغوغا ز گفتگوی او
Ma`idih 4:178
حشر
بينی و هم نشر بينی آشكار
گر وزد در
ملك هستی نفحهء از موی او
كی توانستی
خليل اصنام عالم برشكست
گر نبودی
قوتش از نعره يك هوی او
من بهر
سوئی سجود آرم كنون از بهر
زانكه
باشد سویها را رو همی بر سوی او
گر همی
خواهی كه چشم تو شود روشن ز نور معرفت
جهد آن كن
تا بيابی كحلی از داروی او
جان عاشق
برپرد تا سدره قرب اله
گر بگوش او
رسد يك نغمه يا هوی او
چشم
سربگشای و انگه طالب ديدار شو
ورنه
رخسارش نبينی گر نشينی تو همی پهلوی او
ميدود
درويش در صحرای عشقش همچنان
كه دود در
بر وحدت گله آهوی او
This
ghazal is focused
upon
the theme of the ravishing beauty of the Divine Beloved. So desirous is her
mystic charm that,
"Out of love for her cheek Moses hastens [to meet her?] in the Mystic Mount [Sinai]; Through her comforting breath the soul of Jesus is enlivened [or, `Jesus came soul enlivened']) (line 7)].
The first hemistich of this couplet may imply that Moses, whilst on
Sinai, was so enamoured of the Divine Beloved that he hurried to catch a glimpse
of her cheek,
the
source of spiritual light (see line 8b). The breath
dam,
(less
likely, blood, damm) of the Divine Beloved, the second hemistich
may
indicate, was so powerful as to enliven the very soul of Jesus whose own breath
was traditionally that which gave life.
Once again prophetological motifs are utilized in order to expresss
the exaltedness of the Divine Beloved
cf. also line 14 (a) (Ma'idih
4:178) where the theme of
Abraham's breaking the idols is drawn upon (cf. Q.
and Qisas lit. ).
عشق
از سدره اعلی آمد با شعله فارانی
TB2B: 06 (Per.)
`Ishq āz sidrā-yi
a`lā āmad
"Enraptured love did come from the Most Exalted Lote-Tree
with a firebrand from Paran"
Persian; 18 couplets
text
in Ma'idih
4:179-180.
Also ADD
Text
as published in Ma'idih 4:179-80
هو اللّه
عشق
از سدره اعلی آمد با شعله فارانی
هم با جام
بلا آمد از ساحت سبحانی
اول كوب
فنا بخشد بر زمره عشّاق
وانگاه كند
باقی از نفحه روحانی
ای عشق
توئی سلطان در مركز امكان
كز
سينه ببردی تو همه صبر و شكيبائی
گه آتش و
گه موسائی گه صوت انااللّهی
گه بنده و
گه شاهی از جلوه ربّانی
خلقی بره
افتاده هم مرده و جان داده
يك نفسی بر
كش ای روح مسيحائی
ناسوت بروز
تو لاهوت ظهور تو
هاهوت حضور
تو ای گوهر رحمانی
هان دلكم
بر سوز وانگه جگرم بر دوز
از نار
جمال خود وز ابره ثعبانی
ای بيخبر
عالم از خود خبرم ده
من گم شده
راهم تو شعله نورانی
گر لطف همی
خواهی يك قدحی در ده
من تشنه
جامم تو كوثر يزدانی
Ma`idih 4:180
آن زلف
سياهت را از روی چو ماهت برگير
تا شمس
برون آيد از پرده ظلمانی
من صيد دو
ابرويت هم بسته گيسويت
گه بكمندم
بندی هم گاه تو بگشائی
هم تو
لبانم بستی هم تو ز جانم رستی
هم از تو
كنم مستی ای باده رمانی
گر روی كنی
پنهان يك لحظه تو از امكان
رسم بقا
برخيزد عالم همه گردد فانی
ای از تو
فغان من زنده ز تو جان من
هم كون و
مكان من ای مصرك سلطانی
اين بس
عجبم آيد زين نكته كه بنمودی
موجود بهر
چشمی و از چشم تو پنهانی
ای بلبل
باغ من ای قمری بستان من
و ايطوطی
رضوان من يك رنّه بزن سريانی
عيسی ز سما
آيد موسی ز سنا آيد
جانها همه
بشتابد در محضر قدسائی
درويش
ميازار زين گفته بسيار
كز حرفی شده موجود اين گنبد
مينائی
As in the ghazal mentioned above this similar piece is in
praise of the
divine
Beloved and draws upon Moses-Sinai and related motifs. Its opening line reads,
ADD TEXT
"The Beloved came with the flame of Paran from the Most-Exalted Lote-Tree;
She came also with
the Goblet of Calamity from the
sublime Court."
Here the Divine Beloved, like Moses, is represented as coming with a
brand of the burning bush, the "flame of [Mount] Paran" (shu`la-yi fārān)
from the "Most Exalted Lote-Tree" (sidra-yi a`lā’ [symbolically] the
`Burning Bush').
On the use of the
term fārān (= Paran ) in babi-baha'i scriptures see the web reprint
of the appendix to my article about Deut. 33:2 originally published in BSB X:xx.
In line 4 she is pictured as appearing in paradoxical symbolic
forms;
"At
one time the [Sinaitic] Fire,
at
another [the human] Moses
as
well
as the Trumpet of "I am Divine";
At
one time a slave,
at
another a king from the Lordly Splendour"
and
in line 5
she
is
addressed as the "Messianic Spirit"
ADD
Moses and Jesus also figure in line 17;
"Jesus cometh from heaven; Moses comes
from the [realm of] splendour
All souls
hasten to attain thy holy presence."
[6]
ADD TEXT
TB2B: 07 (Per.) Saḥar āmad
bi-sitram.. Persian; 34 couplets
(incomplete?) printing
in Ma'idih 4:181-184
"He is the One Self-Sufficient on all levels"
Text as
published in Ma'idih 4:181ff
هو المغنی فی كلّ شأن
سحر
آمد ببسترم يار كای
شوريده ز عشق وی دل افكار
ای
از برايم فتاده بهر سوئی
وی
در راهم گشته اسير هر ديار
گه
بر پای همی پيچيده افعی
گه بر گردنت زنجير شرر بار
ای نخفته يك شبی بر بستر راحت
وی نياسوده دمی از فتنه روزگار
زاتش آهت كبد عالم سوخت
وز
دردت چشم جهان آتشبار
گه طوق بگردن چو عبدی عاصی
گه با سلسله بردند همی بر سر
بازار
گه مظلوم فتادی تو بدست ظالم
گه در سجن جفا بسی ليل و نهار
از دردت دل دوستان در آتش
وز
آهت رخ عاشقان تيره و تار
چشمت از خون ياقوت برافشاند
زان گشته همی چشم شفق گلنار
Ma'idih 4:182
با اينهمه محنت كه براهم ديدی
سرد نگشتی و نناليدی زار
از چيست كه امشب تو نياسائی
وز
چيست كه گشته بدنت چون تار
شب غلطی و پيچی تو همی بر
بالين
غلطيدن و زاری كه گزيدش مار
اكنون ز چه ميپيچی و مينالی
وز چه پريدت رنگ همی از رخسار
گفتم ای يار ای طبيب جانم
چه
عجب كه آمدی بر سر بيمار
ای از رويت شمس سمإ مشرق
وی از عشقت نفس سكون بيقرار
آسمان دامان گوهر زان گرفت
تا كند بر مقدم عزّت نثار
گر تو از حال حبيبت پرسی
از زردی رخسار شنو اسرار
سرّ دل باشد ز آهم مشتهر
رمز جان ظاهر ز چشم اشگبار
گر چه ز عشقت بسی تير جفا
خوردم
هم گشته اسير دست كفّار
Ma'idih 4:183
گه بكشندم بسر كوه و در دشت
گه ببرندم در محضر فجّار
گر گويم آنچه بديدم از عشقت
البته زبان بماند از گفتار
ليكن ننالم از تيغ جفات ايدوست
دردت را چون دل گيرم همی اندر
كنار
قضايت را چون جان گيرم در آغوش
بلايت
را روان باشد خريدار
جان رشته حبّ تو همی نگسلد
گر ببرندش سر از خنجر جرار
نه چنان بستم دل بخم گيسويت
كه شود باز همی تا روز شمار
من آن نيم كه پيچم سر از عشقت
كه بكشندم بدمی صد هزار
شب در آتش غم زان ميسوزم
كه نديدی سرم ايدوست همی بر سر
دار
تا بيجسد ببينم رويت ای احد
بی حجاب آيم برت ای كردگار
اطيار بقا باشيان برگشتند
ما مانده در اين تراب بسی ذليل
و خوار
Ma'idih 4:184
وقت آن آمد كه بفرازی علم
ای سرّ خدا دستی از غيب بر آر
تا
رهانی خاكيان را تو ز خاك
هم زدائی زاينه دل زنكار
هم تو ز قيد اين جهان برهان
اين
جمله مهاجرين و انصار
بر سرشان نه از تاج قبول تاجی
بر هيكلشان بربند ز حبّ زنّار
بس
كن درويشا زين بيش مزن نش
كافتاد شرر
همی از اين گفتار
......
انتهی
بت ما آمد با بطی و باده
TB2B: 08 (Per.) But-i
mā āmad
bā
buṭī wa bādih..
Persian
41
Couplets.
Mai'dih
4:188-192;
This
poem is in
celebration of the beauty of the Divine Beloved
and again contains a couplet (line 27) in which Moses-Sinai imagery is drawn upon;
"From her "Tree" I heard that subtlety which Moses did not hear from the Sinaitic Lote-Tree."
There is also reference (line 39) to the enlivening power of the breath of the
Divine Beloved;
"And from her breath the Messianic
Spirit was enlivened".
Text from
Mai'dih
4:188ff
بت ما آمد با بطی و باده
با
رخ چون آفتاب با دلی ساده
ساده ز چه از دنيا و از عقبی
وز
نقشه امكان فارغ و آزاده
از روی چو ماهش شكل مه نو پيدا
وز موی سياهش چشمه هور پوشيده
پر
خم پر خم آن زلف چو زنجير
مبهم مبهم آن لب ناديده
غبغب دارد چون كوی سيمين
دهن
دارد چون حقه بيجاده
از خنده او تنگ شكر شد ارزان
وز غضب او نار جحيم آماده
لعل نمكينش ياقوت بدخشان
گشته در او مضمر لؤلؤ ناسوده
آمد با چشمی مست و دلی هشيار
سبحان
اللّه زين مست غضب آورده
گفتم شاها قدحی در ده
گفتا حاشا زين طمع بيهوده
Mai'dih
4:189
اين خمر حياتست و ميالايش
وين آب بقا را تو مكن آلوده
اول تو دهان بربند ز گفتار
هم
ز خيالت شو ساكن و آسوده
هم تو بشو دل را زانچه بود
ظاهر
وانگاه ز باطن شو پاك و گزيده
چونكه
شدی خالص از بوته وحدت
آنگه دو سه پيمانه دهمت زين
باده
گفتم ای از دستت حكم قضا امضإ
وی
از قدرت تو نور قدر تابيده
گر در خور باشم امر بديعت را
ور دارا آيم اين وصف شمرده
ديگر ز چه گيرم ساغر از دست
بلورينت
وز چه خورم باده در اينشب
كادينه
گفتا هی هی تو چه در وهمی
وز
راه حقيقت بس دور بمانده
اين جامم را وصف كجا لايق
وين آتش كی در خور هر افسرده
گر قطره از بحرم تو بياشامی
بينی تو بسی ناگفته و ناديده
Text from
Mai'dih
4:190
گفتم ز چه تأخير ای مهتر دوران
در ده جامی زان كوثر رخشنده
گر جان همی خواهی دهمت صد بار
ور سر خواهی در پات فتاده
آنگه بخشيدم آن كوثر روحانی
نوشيدم وديدم عالم جاويده
صبحی ديدم شمس از او مشرق
فجری ديدم كز جان بدميده
رضوانی ديدم چون روی نگار
بهاری ديدم از چشم خزان پوشيده
در صورت گل معنی بلبل مستور
وز بلبل سرّ الهی بشنيده
ظاهر با باطن دست در آغوش
صورت
با معنی در يكجامه خزيده
از شجرش بشنيدم آن نكته كه
موسی
از سدرهء سينا آن نشنيده
قومی ديدم از خم الهی مدهوش
وز هستی و نيستی بسی رهيده
همگی مست از صبوح صبحگاهی
وز
كون و مكان بلامكان پريده
Mai'dih
4:191
الحق ديدم آنچه بگفتن نايد
سبحان اللّه زين دولت سترده
بودم در حيرت از اينجهان عالی
كز چه شد اين بساط گسترده
ذهنم نبرده راه بجائی
فكرتم
از سير بسی وامانده
گفتم دليلی بايد بسی خجسته
گفتم رهبری بايد بسی پسنديده
با خود گفتم كه در عالم حيرت
عقل است معين هر لغزيده
گفتم ای عقل ای پيمبر قدسی
وی خرد ای رهبر هر درمانده
اين چه بساطست جان در او خادم
وين چه نشاطست كه هستی داده
بودم با خرد در اين گفت
كامد از غيبم اين مژده
كای واله و شيدا ميدان اين
از قدم آن شه نورسيده
آنشه كز امرش عالمی تازه
وز نفخه او روح مسيحا زنده
Mai'dih
4:192
آن فرّ الهی كز قدرش
روح القدسش كمينه بنده
بس كن درويشا زين بيش مگو
خوشتر باشد سرّ جانان
پوشيده
ADD TEXT
TB2C: 09 (Per.)
Saqī
bidih ābī..
Persian
20 Couplets ).
Ma'idih
4:192-4;
In the opening line of this poem the divine Cupbearer
(saqī)
is requested to pour down heavenly water to the end that the soul be cleansed
from the whisperings of self. This heavenly water is associated with celestial
fire (line 2) and the "spiritual [Fount of] Kawthar".
Its wonderful potency is extolled (line 3l).
A single effulgence (jilvā) of its image (`aks) falling upon the
pages of the soul ADDuf-jān)
would suffice to confound Greek maxims (ikmat-i
yūnānī;)
or,
perhaps, stupify
100
Greek sages
(line
3). But a brand (jidhwat) of that Flame ignited in the Sinaitic Lote-Tree
(`the burning bush') would throw 100 Imranite Moses' into a state of bewildered
astonishment (line 4).
In line 5 allusion is made to Adam's primordial state, his being, "between
water and clay" and in line 6 the "
xx of
Luqmān" (ikmat-i
Luqmānī) is mentioned. Without going into details it should also be noted that
much of the Sāqī bidih Ābī is oriented around the theme of the
transcendent status of the Divine Beloved (see esp. lines 7ff). In the 11th line
she is represented as being the source of the "scent of Joseph's Garment"
(buy-i qamī cf,
Q. 12:93f), the "Spirit of the Messiah"
ruh-i
masī
the
spirit of Jesus), "Moses' snow-white hand"
(musā-yi
baydā'ī)
and the "flame [or fire] of [Mount Parān" (shu`la-yi fārānī).
ADD
TEXT
TB2B: 10 (Per.) Mastand
bulbulān naghma-yi yā huwa
Ma'idih
4:194-6; Persian; 22 Couplets.
In celebration of the spiritually intoxicating and eschatological
consequences of the Divine Beloved's rhythmic chant "O He" (yā huwa)
this poetic piece again contains Moses-Sinai imagery.
Reference is made in line 5 to the "Moses of the soul" (?
mãsā-yi jān)
falling down in a swoon on the "mystic Mount" (ṭūr-i
ma`anī)
in connection with the burning of the "firebrand" (jadhwa) of the Divine
Beloved's "O He! " (yā huwa) on Mount Sinai (cf.
Qur'ān and line 6).
Jesus, the Messiah's ascending beyond the sublime heavenly vault (gunbad-i
a`lā) is, in line 18, related to his having the utterance "O He"
(yā
huwa) as his guide.
TB2B: 11 (Per.) lawḥ-i
TB2B: 12 (Per.) lawḥ-i
-------------------------------------------------------------------------------
